شرحی بر داستان "فروختن صوفیان بهیمه ی مسافر را جهتِ سماع" (دفتر دوم مثنوی) -قسمت دوم

چکیده باطن داستان                                                                             داستان درویش مسافر همان داستان مسافرت انسان در طول زندگی اش است. آدمی از بدو تولد، با تلقین کلماتی و برچسبهایی از طرف جامعه و تقلید و تکرار آنها در زمانها و مکانهای مختلف، ناخود آگاه و بدون اینکه حتی به درستی متوجه شود؛ هستی کلمه ای و سطحی و هویت فکری را جایگزین فطرت الهی اش می نماید و از درون خالی و فقیر می شود. آدمی اگر دچار فقر و گرسنگی درونی باشد و از فطرت الهی و خوشی اصالتش و احساس یکپارچکی درونی و یکی بودن با کل هستی بریده باشد، هرگز جایگزین پایدار و مطلوبی نخواهد یافت. درنتیجه در به در به دنبال لذت های سطحی و تخدیر کننده می گردد تا رنجهای ناشی از "منیت کاذب" را فرو بنشاند و حداقل جایگزینی برای لذت تأیید دیگران بیابد. فقر درونی که ناشی از تسلط بیرونیها بوده است، او را مبتلا به خودباختگی کرده و بیش از پیش وابسته ی بیرونیها می شود و حرص سیری ناپذیر برای کسب تایید دیگران از یک سو و عدم دریافت تایید مورد انتظار از دیگران، او را به سمت لذتهای تخدیر کننده جذب می نماید. آدم مبتلا به فقر درونی از حرص و اشتیاق مخرب نسبت به لذتهای فانی و یا از وحشت تنهایی و برای فرار از فقر و رنج درونی و کسب امنیت و آرامش سطحی همرنگی با جماعت؛ به  باندها و گروههای دوستی جلب می شود. برای کسب هر چه بیشتر تایید دیگران، فردیت و استقلال خود را می بازد و به طور کامل نسبت به دیگران خود باخته شده و با حرف شنوی و تقلید کورکورانه از آنها، سرمایه عمر و انرژی حیاتیش را بیش از پیش تقدیم می کند. این چنین انسان فقیر از لحاظ معنوی، مستعد انواع اعتیاد است و روز به روز در گرداب انواع اعتیاد بیشتر فرو می رود و همزمان با افزایش دوز مواد مصرفی از انرژی حیاتیش مایه می گذارد و فرتوت تر می شود. شاید این انسان فقط زمان مرگ یا زمان بیداری معنوی اش بفهمد که چه گنج گرانبهایی را در مقابل نیازهای کاذب و توهمی اش ( که همگی از بیرون به او تحمیل شده)  از دست داده است. اصولاً تفاوت لذت ناشی از مواد مخدر و الکل و تأیید دیگران و... با خوشی ناشی از فطرت این است که در اولی همواره متضادش در صبح فردای نشئگی، با خماری و سر درد و عدم تأیید دیگران و کاهش انرژی و..بروز می کند و همواره انسان دنبال مقصر وضعیت در بیرون از خودش می گردد ( یا خودش را به نمایندگی از طرف دیگران ملامت می کند! و تصور می کند به صرف ملامت شدید و فلج کننده خود- که عامل اصلی بازگشت به مواد است!- وظیفه اش را انجام داده است!) و در واقع از خودش سلب مسؤولیت می کند ولی در دومی خوشی و شور و انرژی درونی بدون متضادش بروز می کند و از جستجوی مقصر و ملامت خود و دیگری هم خبری نیست؛ بلکه بر عکس؛ میل به شریک کردن دیگران در عشق و انرژی الهی، پدیدار می گردد.

نظـر (مخصوص دوستان داخل ایران)