مراقبه بصیرت؛ تقویت سیستم ایمنی و مقابله با بیماریهای عفونی
تحقیقات نشان داده است که مراقبه بصیرت در افزایش کارایی سیستم ایمنی بدن بسیار مؤثر است. یکی از مکانیزمهای آن برای بهبود سیستم ایمنی، کاهش کورتیزول است. زیرا کورتیزول که هورمون استرس هم نامیده می شود، در زندگی استرس آمیز ما مرتب ترشح می گردد و با تمرین مرتب مراقبه کاهش می یابد. ترشح مداوم کورتیزول، سیستم ایمنی را تضعیف می نماید. شاید در کنار تهیه دارو و واکسن برای مبارزه با بیماریهای عفونی، عاقلانه ترین کار تقویت سیستم طبیعی دفاع بدن باشد، زیرا هیچ دارو و واکسنی بدون فعالیت سیستم ایمنی بدن، مؤثر نخواهد بود. به ویژه آنکه هزینه تهیه دارو و واکسن سرسام آور بوده و اغلب ممکن است عوارضی در پی داشته باشند. بنظر می رسد که امروزه نوعی "ورزش مغز" قادر به تقویت سیستم ایمنی بدن است. این ورزش ارزان که می تواند در دسترس همگان باشد، مدیتیشن یا مراقبه بصیرت (ویپاسانا) است:
پروفسور داویدسون Davidson استاد روانپزشکی و علوم مغز و اعصاب از دانشگاه ویسکانسین Wisconsin آمریکا، محقق و نویسنده مقالات متعدد و 13 کتاب علمی و برنده جوایز علمی معتبر است. مجله تایم در سال 2006 پروفسور داویدسون را یکی از 100 نفر افراد تأثیر گذار دنیا اعلام نمود: (Weil , 2006) [2]. او در یکی از تحقیقاتش که با همکاری پروفسور کابات زین در سال 2003 انجام شد، تأثیر مراقبه بصیرت را در بهبود سیستم ایمنی بدن به اثبات رساند [1]. برای مقابله با بیماریهای عفونی شامل انواع بیماریهای واگیر دار ویروسی، باکتریایی و انگلی و قارچی، در کنار رعایت بهداشت فردی و اجتماعی، واکسیناسیون و مصرف دارو، افزایش کارایی سیستم ایمنی هم بسیار اهمیت دارد.
در یک جامعه، افرادی که به هر دلیل از سیستم ایمنی پر توانی برخوردار نیستند، در معرض بیماریهای عفونی قرار دارند. تمرین مراقبه بصیرت، با مکانیزمهای مختلف می تواند افراد جامعه را نسبت به تهدید روز افزون برخی بیماریهای عفونی مرگبار نظیر آنفلوانزای خوکی H1N1 محافظت نماید. سیستم ایمنی قوی تر به این معناست که واکسیناسیون هم بهتر جواب می دهد و چه بسا دریک سیستم ایمنی ضعیف، واکسیناسیون و حتی اقدامات بهداشتی نیز بی ثمر باشد. بنظر می رسد که فردی که شاداب تر و پر انرژی تر است و نسبت به لحظه حال هم هوشیار تر است، از سلولهای ایمنی شاداب تر، پر انرژی تر و هوشیارتر ی برای مقابله با عوامل عفونی و سلولهای سرطانی شده برخوردار می باشد. تحقیقات پروفسور داویدسون نشان داد که آنهایی که مراقبه می کنند در مقابل واکسن آنفلوانزا پاسخ ایمنی بهتری نشان داده و برای مقابله با آنفلوانزا آماده ترند. بنابراین تمرین مراقبه در یک جامعه می تواند هزینه سنگین مبارزه با بیماریهای عفونی را به مراتب کاهش دهد.
در کنار هزینه های سنگین برای مؤسسات و کارخانه های پر هزینه دارو سازی، واکسن سازی و بیمارستانها و تحقیقات و آموزش گران قیمت در این زمینه ها، کمی هم به فکر تقویت کارخانه های شگفت انگیز خدا داد درونی باشیم. سلول شگفت انگیزی که بدون دخالت تفکر ما، خیلی بیش از هزاران دانشمند متفکر عمل می کند! سلولی که در هر ثانیه یک میلیون واکنش بیوشیمیایی را هدایت می نماید، با کمی تقویت از طریق مراقبه معجزه خواهد کرد.
(برای اطلاعات بیشتر به کتابی تحت عنوان" مروری بر ويژگي ها و فواید مراقبه بصیرت از دیدگاه دانشمندان معاصر و مولوي" که به خواست خدا، بزودی منتشر خواهد شد، رجوع نمایید.)
منابع:
1- Davidson, R. J., Kabat-Zinn, J., Schumacher, J., Rosenkranz, M., Muller, D., Santorelli, S. E, et al. (2003). Alterations in brain and immune function produced by mindfulness meditation. Psychosomatic Medicine, 65(4), 564-570.
2- Weil, A. ( 2006). "Richard Davison". Time. April 30
|