گوهري از بحر معنوي(3)


خود شناسي و خدا شناسي
بهر آن پيغمبر اين را شرح ساخت
هر كه خود بشناخت، يزدان را شناخت
"دفتر پنجم، مثنوي معنوي، داستان فرمودن شاه اياز را ...."
براي همين است كه پيامبر (ص) اين مطلب را بيان فرمود كه: "من عرف نفسه فقد عرف ربه" يعني هر كه خودش را شناخت خدايش را شناخته است.
اين سخن حكيمانه هم از پيامبر گرامي (ص) و هم از حضرت علي(ع) هر دو نقل شده است و جالب اينكه مولانا در فيه ما فيه آن را به نقل از حضرت علي (ع) هم بيان فرموده است.

انسان مشاهده گر بدون غرض، از جسم و ذهن، به عنوان موضوع تحقيق و شناخت اصلي اش استفاده مي كند. بزرگترين لابراتوار يا آزمايشگاه هستي، يا جسم(حس هاي بدني) و ذهن(افكار و هيجانها) در اختيار چنين محققي قرار مي گيرد. او با ابزار مشاهده گري به بزرگترين پژوهش جهان دست مي زند. لحظه به لحظه دم و بازدم و حس هاي بدني و همينطور فكر و هيجانهاي ذهنش را زير نظر دارد. مشاهده گر محقق، با تعمق در اين آزمايشگاه، و در نهايت به صورت ادراك عميق تجربي، سرانجام به اين حقيقت مي رسد كه "خود كاذبي" در كار نيست. به عبارت ديگر توهمي و دروغ بودن "منيت كاذب" بر او آشكار مي شود. مرگ پيش از مرگ اتفاق مي افتد و با محو "من كاذب" آمادگي درك حقايق بالاتر ايجاد مي شود.